Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Đào Minh Tú đã yêu cầu toàn hệ thống triển khai chương trình hỗ trợ lãi suất 2% từ nguồn ngân sách Nhà nước 40.000 tỷ đồng theo Nghị định 31/2022/NĐ-CP của Chính phủ và Thông tư 03/2022/TT-NHNN của NHNN vừa qua.
Lãnh đạo NHNN yêu cầu quá trình triển khai có thể phức tạp, mất công sức, không mang lại lợi nhuận, nhưng không được có tâm lý làm cho xong mà cần xác định rõ đây là nhiệm vụ chính trị, cần phải tích cực tham gia, góp phần hỗ trợ phục hồi tăng trưởng.
Các ngân hàng thương mại (NHTM) không được hạ chuẩn tín dụng, phải bảo đảm thực hiện hỗ trợ lãi suất đúng quy định, đúng đối tượng, đúng mục đích; ngăn chặn các sai phạm, rủi ro, trục lợi chính sách.
Theo ông Nguyễn Quốc Hùng – Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng (VNBA), chương trình hỗ trợ lãi suất 2% là một giải pháp trong nhiều giải pháp mà ngành Ngân hàng triển khai nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho người dân, doanh nghiệp trong tiếp cận nguồn vốn với chi phí thấp, tận dụng thời cơ phát triển hoạt động sản xuất, kinh doanh trong tình hình mới, góp phần kích thích cả phía cung và cầu, tạo nền tảng để tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ theo hướng bền vững hơn.
Song, ông Hùng cũng nhấn mạnh, một trong những nguyên tắc hỗ trợ lãi suất là không hạ chuẩn cho vay, doanh nghiệp khi vay phải đáp ứng đủ điều kiện theo quy định pháp luật, không thể nêu lý do hỗ trợ doanh nghiệp đang khó khăn.
“Ngân hàng phải thẩm định đánh giá hiệu quả dự án chặt chẽ theo đúng quy định pháp luật. Trên tinh thần đó, các ngân hàng đã thể hiện quyết tâm rất cao, cam kết triển khai đồng bộ, hiệu quả gói hỗ trợ”, ông Hùng nêu rõ.
Tổng Thư ký VNBA cho biết, hiện các ngân hàng đều vào cuộc, rà soát, lên kế hoạch chi tiết để đăng ký gói hỗ trợ. Thời gian tới, căn cứ trên cơ sở đăng ký của các ngân hàng, NHNN sẽ có kế hoạch phân bổ phù hợp, sao cho gói hỗ trợ được triển khai mang lại hiệu quả tích cực nhất đến với đúng các đối tượng theo quy định.
“Thực tế cũng có những băn khoăn về rủi ro trong việc thực hiện gói hỗ trợ lãi suất này. Theo Nghị định 31, Thông tư 03, có 26 loại hình đối tượng được hỗ trợ lãi suất, trong đó có nhiều đối tượng chi tiết. Các ngân hàng rất sợ áp dụng sai đối tượng vì đó là rủi ro nhưng nếu từ chối thì có thể dẫn đến những phức tạp, nhất là những trường hợp đối tượng gần giống với quy định. Việc này có thể gây ra dư luận, phản ứng xã hội”, ông Hùng nêu ý kiến.
Ông Nguyễn Quốc Hùng cảnh báo, việc một khách hàng gặp khó khăn không trả nợ đúng hạn cùng với khả năng phục hồi kém sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro với bên cho vay. Nếu điều này tiếp tục kéo dài sẽ dẫn đến nguy cơ trở thành các khoản tín dụng dưới chuẩn, tiềm ẩn rủi ro hệ thống.
Theo Thông tư 03/2022/TT-NHNN, ngân hàng thương mại (NHTM) lựa chọn thực hiện hỗ trợ lãi suất đối với khách hàng theo một trong hai phương thức là giảm trừ trực tiếp số lãi tiền vay phải trả của khách hàng bằng với số tiền vay được hỗ trợ lãi suất; hoặc ngân hàng có thể thực hiện thu của khách hàng toàn bộ lãi tiền vay trong kỳ và hoàn trả khách hàng số tiền lãi vay được hỗ trợ lãi suất trong cùng ngày thu lãi.
Về xác định hạn mức hỗ trợ lãi suất, các NHTM đăng ký kế hoạch hỗ trợ từ Ngân sách Nhà nước cho cả 2 năm 2022 và 2023. Trường hợp tổng số tiền hỗ trợ lãi suất theo đăng ký kế hoạch của các NHTM trong 2 năm 2022 và 2023 nhỏ hơn hoặc bằng 40.000 tỷ đồng, NHNN xác định hạn mức hỗ trợ lãi suất đối với từng ngân hàng thương mại theo đăng ký. Trường hợp tổng số tiền hỗ trợ lãi suất theo đăng ký kế hoạch của các NHTM trong 2 năm 2022 và 2023 lớn hơn 40.000 tỷ đồng, NHNN xác định hạn mức hỗ trợ lãi suất đối với từng NHTM./.
