Tại cuộc họp chiều 16/8, Thường trực Ban Chỉ đạo Quốc gia về phòng, chống dịch COVID-19 nhận định, dịch bệnh vẫn đang diễn biến phức tạp, trong đó, TP.HCM và một số địa phương lân cận (Bình Dương, Long An, Đồng Nai) và một số địa phương thuộc khu vực miền Trung (Đà Nẵng, Khánh Hòa, Phú Yên) dịch chưa được kiểm soát triệt để. Nguy cơ bùng phát dịch bệnh rất cao do số lượng lớn trường hợp đã đi về từ vùng dịch có thể vẫn chưa được giám sát, quản lý.
Bộ Y tế đề nghị, trong thời gian tới, TP.HCM và các tỉnh, thành phố khu vực phía Nam tiếp tục thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch ở mức cao nhất, đảm bảo hiệu quả việc thực hiện giãn cách xã hội; thực hiện bóc tách F0 khỏi cộng đồng, cách ly, khoanh vùng triệt để, từng bước giảm số mắc mới đồng thời nâng cao công tác thu dung, điều trị để giảm tử vong.
Tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên nêu vấn đề, theo Công điện 1063 của Thủ tướng Chính phủ, “người dân ở đâu ở nguyên đó”, tuy nhiên, thực tế, thời gian qua, người dân từ TP.HCM có nhu cầu về lại địa phương đã đăng ký và tập trung lại, sau đó, địa phương có xe vào đón và đưa về các khu cách ly tập trung của tỉnh. Các địa phương này tổ chức đón người về chặt chẽ như vậy đã không xuất hiện ca mắc COVID-19 trong cộng đồng. Do vậy, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các tỉnh, thành đang áp dụng Chỉ thị 16 với các địa phương đón công dân về.
“Tuy nhiên, vẫn có trường hợp người dân tự đi về và số ca mắc trong cộng đồng đa số xuất phát từ những trường hợp này. Theo đó, đây là vấn đề cần đặc biệt lưu ý để có thể tách được F0 ra khỏi cộng đồng. Do vậy, cần những trạm kiểm soát để cách ly tạm thời và xét nghiệm những trường hợp này. Với những người cố tình vi phạm, sử dụng xe chở hàng hóa để chở người qua chốt kiểm soát phải tiếp tục xử phạt nghiêm”, Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên nói.
Các thành viên Ban Chỉ đạo đề xuất, thành lập, tổ chức các chốt kiểm soát người ra vào địa bàn tỉnh, thành phố đang thực hiện giãn cách theo Chỉ thị 16. Phối hợp chặt chẽ giữa các địa phương để tổ chức tiếp nhận và đưa người dân trở về địa phương để quản lý, cách ly và theo dõi, giám sát y tế. Trong đó, cân nhắc ưu tiên phụ nữ đang mang thai và nuôi con nhỏ dưới 1 tuổi để đưa về các địa phương hoặc khu vực có điều kiện chăm sóc y tế tốt hơn. Bởi thực tế, nhiều phụ nữ mang thai là F0 và phải thực hiện can thiệp mổ bắt con sớm để đảm bảo an toàn cho mẹ và thai nhi.
Sau cuộc họp giữa Thủ tướng Chính phủ với các địa phương đang thực hiện giãn cách theo Chỉ thị 16, Thủ tướng đã có những chỉ đạo rất cụ thể. Theo đó, tại cuộc họp, Ban Chỉ đạo tiếp tục đánh giá một lần nữa và thống nhất đề nghị UBND các tỉnh, thành đã thực hiện giãn cách theo Chỉ thị 16 từ ngày 17/7/2021 và sau đó kéo dài từ ngày 31/7/2021, sẽ tiếp tục căn cứ theo tình hình trên địa bàn để chủ động quyết định có tiếp tục giãn cách theo hay không. Thủ tướng Chính phủ và Ban Chỉ đạo giao cho Tổ công tác đặc biệt ở các tỉnh phía Nam triển khai đồng bộ các giải pháp để kiểm soát chặt chẽ các tỉnh Bến Tre, Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau, Kiên Giang, An Giang và Hậu Giang, theo đó, không để dịch bệnh xâm nhập từ nước ngoài và từ các tỉnh ngoài vào 8 địa phương này. Đồng thời, kiểm soát chặt chẽ các tỉnh Bình Phước, Lâm Đồng và Bình Thuận không để dịch từ các khu vực phía Nam lan ra các tỉnh Nam Trung Bộ và Tây Nguyên.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia về phòng, chống dịch COVID-19 nhấn mạnh: “Các địa phương đang thực hiện giãn cách theo Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ phải thực hiện thật nghiêm túc và không để người dân tự ý ra khỏi địa bàn, nơi cư trú. Trường hợp một số người dân đã sang các tỉnh khác thì Bộ Quốc phòng chỉ đạo thu dung vào các khu cách ly tập trung của quân đội. Các tỉnh đang giãn cách theo Chỉ thị 16 có thống nhất với các địa phương về việc đưa-đón công dân, thì phải tổ chức chặt chẽ, đặc biệt ưu tiên phụ nữ mang thai và đang nuôi con nhỏ”.
Các thành viên Ban Chỉ đạo cũng đánh giá, do một số địa phương phải thực hiện giãn cách trong thời gian dài, nên đời sống của người dân, kể cả người trước đây chưa thuộc diện khó khăn, đã bắt đầu lâm vào những tình cảnh khó khăn. Theo đó, Ban Chỉ đạo yêu cầu các tỉnh, thành phải triển khai thực chất các gói hỗ trợ theo quy định của Trung ương, cũng như sự chi viện cần thiết cho cộng đồng, nhằm đảm bảo không người dân nào bị thiếu đói, đảm bảo người dân nhận được sự hỗ trợ y tế khi có nhu cầu.
Ngoài ra, các chuyên gia bày tỏ lo ngại với tình trạng TP.HCM sau khi triển khai một số biện pháp mới đã dẫn đến tình trạng tụ tập đông người, thêm vào đó là tình trạng người dân dồn ứ để về quê. Theo các chuyên gia, đây là mối đe dọa phá hỏng thành quả chống dịch và nỗ lực của cả thành phố trong nhiều tuần qua. Các chuyên gia cho rằng, những người trở về địa phương này nếu không quản lý y tế chặt sẽ trở thành nguồn lây làm bùng phát đợt dịch mới. Từ thực trạng này, các thành viên Ban Chỉ đạo và các chuyên gia cũng đặt câu hỏi tại sao khi đã thực hiện giãn cách theo Chỉ thị 16 mà người dân vẫn “lọt” qua được các chốt kiểm soát nội thị và dồn ứ lại khi tới cửa ngõ các địa phương?
Các chuyên gia thẳng thắn chỉ ra rằng, một số tỉnh, thành đang áp dụng Chỉ thị 16 đã làm không chặt từ ngay trong các chốt kiểm soát nội tỉnh và nội thị.
Song cũng theo các chuyên gia, khi các tỉnh, thành kéo dài giãn cách nhưng không chuẩn bị và triển khai trước các gói an sinh để đảm bảo cho đời sống của người dân, đã dẫn đến tình trạng này. Do vậy, các thành viên Ban Chỉ đạo đề nghị các tỉnh, thành, trong đó có TP.HCM ngoài việc chuẩn bị và triển khai các gói hỗ trợ phải thông tin đến người dân để họ biết và yên tâm, phối hợp cùng chính quyền thành phố chống dịch.
Ban Chỉ đạo đề nghị Bộ Y tế khẩn trương tiếp thu ý kiến của các cơ quan để chính thức ban hành các tiêu chí ngừng thực hiện Chỉ thị 16. Theo các chuyên gia, khái niệm “kiểm soát được dịch” phải phân làm 2 dạng. Thứ nhất, khi các địa phương kiểm soát được dịch thì chưa cần phải thực hiện giãn cách xã hội. Thứ hai, với các tỉnh có diễn biến dịch phức tạp và đã phải thực hiện giãn cách theo Chỉ thị 16 thì ngưỡng “kiểm soát được dịch” sẽ trùng với ngưỡng ngừng thực hiện Chỉ thị 16.
Các địa phương tiếp tục chú trọng nâng cao hiệu quả hơn nữa công tác xét nghiệm sàng lọc, tầm soát chủ động trong cộng đồng, trong các khu công nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh, cơ sở y tế, những nơi có nguy cơ cao. Tiếp tục đẩy nhanh tốc độ tiêm vaccine đã được phân bổ; tổ chức nhiều điểm tiêm cố định và lưu động, tạo thuận lợi và bảo đảm an toàn, hiệu quả cho người được tiêm. Đồng thời, thành lập các cơ sở thu dung, bệnh viện dã chiến trên cơ sở chuyển công năng của các bệnh viện, khu ký túc xá, khu nhà xưởng, nhà kho, hoặc xây mới để thu dung, điều trị các bệnh nhân mắc COVID-19./.
