Nhiều nhà khoa học khẳng định biến chủng Delta Sar Covy-2 lây qua đường không khí nên người ta dễ bị lây nhiễm hơn mặc dù đã tuân thủ các biện pháp phòng tránh như trước đây. Để mọi người có thể hiểu rõ hơn về loại Virus này, tránh hoang mang, xin gửi tới quý độc giả những chia sẻ của PGS, Tiến sỹ, Bác sỹ Huỳnh Quyết Thắng- nguyên Giám đốc Viện Ung Bướu Cần Thơ.
Thưa ông, Virus Sar Covy-2 lan trong không khí như thế nào? Khi nào thì người tiếp xúc mắc bệnh?
Khi người có mầm virus trong người ho, các giọt bắn mang virus sẽ lan rộng trong không khí, các giọt bắn lớn sẽ rơi xuống đất nhưng những giọt bắn siêu nhỏ sẽ lơ lững trong không khí và lan ra xa hơn. Tùy theo đặc điểm của môi trường, virus tồn tại trong một quảng thời gian nhất định. Quá thời gian này khả năng truyền bệnh sẽ giảm thiểu đáng kể.
PGS, Tiến sỹ, Bác sỹ Huỳnh Quyết Thắng- nguyên Giám đốc Viện Ung Bướu Cần Thơ
Bệnh được lan truyền khi hít phải những giọt bắn có chứa virus gây bệnh hay tiếp xúc trực tiếp với người mang mầm bệnh (những F0) qua việc bắt tay, hôn hít, hay va chạm… Việc mắc bệnh dưới nhiều hình thức, có triệu chứng viêm đường hô hấp và không có triệu chứng
Bộ Y tế khuyến cáo mọi người tuân theo nguyên tắc 5K, thực hiện chỉ thị 16+, chỉ thị 12 để giãn cách xã hội nhưng số ca mắc vẫn đang tăng nhanh, bác sĩ có ý kiến gì về vấn đề này?
Nguyên tắc 5K là nguyên tắc chân lý và khoa học giúp ta phòng tránh sự lây nhiễm bệnh “viêm đường hô hấp do Covid 19”. Nguyên tắc 5K là: Khẩu trang, khoảng cách, không tụ tập, khử khuẩn và khai báo y tế. Tôi vẫn nghi ngờ là trong khi áp dụng 5K, có một khâu nào đó mà chúng ta đã thực hiện chưa thật sự nghiêm túc nên có sự gia tăng về con số người mắc.
Các chủng Virus thì biến chủng liên tục, người nhiễm bệnh không triệu chứng ở ngoài cộng đồng, tiếp xúc với nhiều người khiến việc điều tra truy gốc không còn hiệu quả. Vấn đề cần giải quyết song song với việc thực hiện giãn cách xã hội là làm sao tất cả mọi người dân đều phải có ý thức về sự lây nhiễm của loại Virus đáng sợ này để từ đó thực hiện nghiêm túc các khuyến cáo của chính quyền.
Việc giãn cách xã hội theo chỉ thị 16+ hay chỉ thị 12 giúp hạn chế mọi người ra đường, sinh hoạt cộng đồng không cần thiết. Tuy nhiên, việc lây nhiễm vẫn gia tăng có thể từ việc mọi người đi mua thực phẩm, nhân viên giao hàng, các siêu thị và chợ truyền thống… Đây là điều không thể tránh khỏi. Trong nguyên tắc 5K yếu tố đầu tiên là quan trọng nhất, đó là khẩu trang.
Với biến chủng Delta lây qua không khí với các siêu giọt bắn thì việc đeo đúng loại khẩu trang, đeo đúng cách rất quan trọng. Các ca dương tính với Sar Covy-2 đâu phải họ không đeo khẩu trang, ngay cả các bác sĩ, y tá… tiếp xúc với bệnh nhân F0 vẫn đeo khẩu trang N95 và cả tấm chắn giọt bắn Face Shield nhưng vẫn có nhiều người bị nhiễm bệnh.
Tôi nghi ngờ các loại khẩu trang này vẫn có kẻ hở khiến cho không khí mang các virus xâm nhập vào hệ hô hấp.
Do vậy, nếu như virus Covid 19 ban đầu chỉ lây qua tiếp xúc thì khẩu trang y tế thông thường đủ sức bảo vệ, nay với biến chủng Delta Plus mạnh hơn nhiều lần và có thể lây qua không khí thì theo ý kiến cá nhân tôi dường như khẩu trang y tế thông thường vẫn còn nhiều hạn chế.
Theo bác sĩ thì loại khẩu trang như thế nào mới có thể ngăn chặn được con Virus biến chủng này?
Virus tấn công hệ hô hấp mũi và miệng qua đường không khí với các giọt bắn siêu nhỏ nên cần nhất là khẩu trang phải kín. Chiếc khẩu trang không chỉ đơn giản là có thể ngăn virus qua chất liệu mà nó phải ôm kín mũi và miệng, không cho không khí mang các mầm bệnh len vào.
Khẩu trang trong suốt do Canada sản xuất- Krystal có thể diệt trên 99% virut
Mặt khác, chiếc khẩu trang này phải đảm bảo đủ oxy cho người sử dụng vì mọi người phải đeo nhiều giờ liên tục. Đặc biệt là các bác sĩ, y tá, tình nguyện viên trong các bệnh viện, khu cách ly phải làm việc liên tục 24/24. Nếu thiếu oxy thì sẽ không tốt cho phổi, điều này tạo cơ hội cho virus tấn công khi đã xâm nhập.
Tôi để ý mọi người đeo khẩu trang y tế vài giờ đều ngộp nên lấy tay kéo xuống mũi để thở rồi mới kéo lại, chỉ cần tích tắc cũng đủ cho virus tấn công. Do vậy ngoài việc rửa tay, sát khuẩn, giữ khoảng cách.
Việc chọn đúng loại khẩu trang và đeo khẩu trang nghiêm túc rất cần thiết trong tình hình virus biến chủng liên tục hiện nay.
Bác sĩ có thể cho lời khuyên về loại khẩu trang nào có thể đáp ứng các yêu cầu quá nghiêm ngặt như trên không?
Phải nói là hiện nay các bác sĩ và người có tiền thì sử dụng loại khẩu trang N95 loại tốt và mang thêm Face Shield nhưng việc ngăn cản sự xâm nhập virus qua không khí vào hệ hô hấp cũng còn rủi ro, còn đa phần thì chỉ đeo khẩu trang y tế thông thường.
Vừa qua, tôi được một người bạn gởi tặng một chiếc Mặt nạ khẩu trang trong suốt do Canada sản xuất- Krystal. Anh ấy nói với tôi “đây có thể là cứu cánh cho nhiều người Việt Nam trong tình hình dịch bệnh căng thẳng này”.
Ban đầu tôi cũng không tin vì nghĩ là người bán ai cũng muốn nói tốt về sản phẩm. Tuy nhiên, khi nghiên cứu về sản phẩm, từ chất liệu, thiết kế của chiếc Mặt nạ khẩu trang Krystal này, tôi thật sự bị thuyết phục và hoàn toàn đồng ý với ý kiến của người bạn.
Mặt nạ khẩu trang được làm từ nhựa PC (polycarbonate) với các ron bằng nhựa nhiệt dẻo có tính đàn hồi nên hít chặt vào da, ôm kín mũi, miệng không cho không khí lọt vào. Cái tuyệt là mặc dù kín nhưng rất dễ thở do bầu thở lớn, hơi thở ra vào thông qua bộ lọc dưới cằm, bộ lọc này có thể diệt virus đến 99,97%.
Qua các giấy kiểm nghiệm của họ, tôi thấy toàn bộ chiếc mặt nạ khẩu trang này đều có thể diệt virus Sar Covy-2 trên 99% một cách lâu dài. Nó khắc phục được các nhược điểm của khẩu trang thông thường như tôi đã nói ở trên.
Ngoài ra, chiếc Mặt nạ khẩu trang này có thể xài vĩnh viễn, chỉ thay bộ lọc 1- 3 tháng/lần nên có thể hạn chế rác thải môi trường. Điều này đáp ứng được tiêu chí của Liên Hiệp Quốc.
Tôi đã đeo nó cả tháng nay khi ra ngoài, đi tập thể dục và cảm thấy yên tâm khi sử dụng. Nghe nói sản phẩm này chuẩn bị bán ở Việt nam vào đầu tháng 8/2021 và tôi nghĩ đây là một chọn lựa tốt nhất hiên nay. Các cấp chính quyền nên nghiên cứu và có sự khuyến cáo người sử dụng để hạn chế sự lây nhiễm.
Hiện nay, TP HCM đã chấp nhận cho các người bệnh F0 không triệu chứng và các F1 tự cách ly tại nhà. Vậy theo bác sĩ làm sao để các F0 này có thể tự chữa bệnh tại nhà, cũng như hạn chế sự lây nhiễm chéo?
Điều mà tôi cần nói với mọi người là tôi chưa hề nghe ai bảo là tất cả những F0 đều phải nhập viện, nhất là những F0 có nồng độ virus thấp. Gần đây, TP HCM đã có chủ trương cho những F0, F1 cách ly tại nhà, đây là một ứng xử rất hay và khoa học.
Như tôi đã đề cập ở trên, nguyên tắc 5K hay vô cùng. Tại sao hay? hay chỗ nào? Nó hay là vì nếu chúng ta tuân thủ thì gần như chắc chắn là không bị lây và cũng không lây cho ai. Vì khi căn cứ vào đặc tính và điều kiện lây nhiễm, nếu thi hành 5K một cách đúng kỹ thuật, nghiêm túc thì làm sao lây nhiễm cho người thân.
Thi hành 5K tức là triệt hết mọi điều kiện để phát triển sự lây bệnh, trong 5K này tiên quyết là K thứ nhất: Khẩu trang. Mọi người cần chọn lựa cho mình loại khẩu trang phù hợp vừa kín để không bị nguồn bệnh xâm nhập vừa không cản trở hô hấp bình thường của cơ thể.
Còn những người đã bị nhiễm bệnh thì điều trị làm sao? Chúng ta nên hiểu rõ bị virus xâm nhập hoàn toàn khác với bệnh viêm phổi do Covid. Tất cả những F0 chỉ là mới bị virus xâm nhập. Nếu tình trạng này được theo dõi đúng và điều trị theo đúng phác đồ thì sau 2 tuần nếu không có biến chứng sẽ được coi như khỏi bệnh. Vấn đề này tùy thuộc khả năng miễn dịch của người bệnh, tùy theo có hiện tượng bội nhiễm hay không, tùy theo tình hình sức khỏe của mỗi người mà diễn biến nặng hay không và tỷ lệ này cũng nhỏ thôi...
Như vậy, thì đâu có gì phải lo sợ thái quá? Điều chúng ta cần biết rõ là hiện tại trên phạm vi thế giới vẫn không có thuốc chữa đặc hiệu bệnh này. Y tế chỉ làm được là theo dõi để phòng bệnh trở nặng chờ đến thời kỳ lui bệnh và chỉ cho thuốc nếu có triệu chứng khó chịu nào xảy ra.
Người bệnh cần nằm trong phòng thoáng khí, có cửa sổ và không dùng máy lạnh. Quan trọng nhất là nâng cao sức đề kháng của cơ thể qua ăn uống, tập luyện, phục hồi chức năng gan để chống sự xâm nhập của virus vào máu và các cơ quan khác… và giữ tinh thần lạc quan trong suốt quá trình theo dõi bệnh.
Bác sĩ có thể cho bạn đọc biết về chuyên môn của bác sĩ và những ý định tương lai trong mùa dịch bệnh khó khăn này để hổ trợ người bệnh không thể đến bệnh viện?
Tôi là Phó Giáo sư, Tiến sĩ, Bác sĩ với chuyên khoa ban đầu là khoa ngoại, chuyên về phổi, phẩu thuật lồng ngực… tu nghiệp tại Pháp. Sau này, tôi đi sâu và tập trung vào khoa ung thư. Trước đây, tôi là Giám đốc Viện Ung Bướu Cần Thơ, nay về hưu rồi và đang là Chủ Tịch Hội Ung Thư Cần Thơ và Phó CT Hội Ung Thư Việt Nam.
Tôi đã có nhiều công trình nghiên cứu về ung thư và đã xuất bản nhiều sách về ung thư phổi và các loại ung thư khác. Hiện nay, toàn thế giới đang ở trong giai đoạn khó khăn nhất vì đại dịch Covid Sar Covy-2, nhiều người đã chết và nhiễm bệnh với nhiều di chứng ở phổi.
Tôi cũng đang tập trung nghiên cứu cách điều trị hiệu quả nhất cho các bệnh nhân F0 không triệu chứng và cách phòng ngừa bệnh. Tôi và một số đồng sự dự tính sẽ tổ chức Kênh tư vấn Online để hổ trợ cho các bệnh nhân bị bệnh mãn tính, ung thư và nhất là người bị nhiễm virus Sar Covy-2 để họ yên tâm tự chữa bệnh tại nhà.
Xin chân thành cám ơn bác sĩ!
https://diendandoanhnghiep.vn/khau-trang-krystal-cuu-canh-cho-nguoi-dan-trong-phong-chong-dich-covid-19-203276.html
